1941-1960 Kronolojisi

1946
Yunanistan’da iç savaş çıktı. ABD’nin geniş çaplı desteğiyle, komünist gerillaların eylemi durduruldu.
Birleşmiş Milletler Örgütü’nün ilk toplantısı yapıldı. 13 Şubat’ta New York, BM’nin merkezi oldu.
Norveçli Trygve Lie, BM’nin ilk genel sekreteri oldu.
BM, ilk kez Sovyetler Birliği tarafından veto edildi.
Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanlığı’na seçildi.
Winston Churchill, Missouri’deki Fulton’da, ilk kez “demir perde” den sözetti.
Japonya’da, ilk defa kadınların da katılımıyla, kamuoyu yoklaması yapıldı.
Nürnberg Mahkemesi’nde savaş suçlularının yargılanması bitti.
Hindiçini’de ayaklanma başladı.
1947
İtalya, Afrika’daki bütün topraklarından vazgeçti.
Al Capone öldü.
14 Ağustos 1988′de ölen Enzo Ferrari’nin adını taşıyan ilk araç, piyasaya çıktı.
Avrupa Kalkınma Programı açıklandı.
Birmanya’nın milliyetçi lideri Aung San öldürüldü. 4 Ocak 1948′de Birmanya bağımsızlığını ilan etti.
İngiltere’de ilk atom pili kullanıldı.
Hindistan ve Pakistan, bağımsızlık ilan etti.
Charles
Yeager’in pilotluğunu yaptığı Bell XI adlı Amerikan uçağı, yatay uçuşta
saatte 1.078 kilometre hıza ulaştı ve ilk defa ses duvarını aştı.
SSCB, atom bombası yapabildiğini açıkladı.
BM, Filistin’in, Araplar ve Yahudilerce kurulacak iki devlete bölünmesini onayladı.
John Bardeen, Walter Brattain ve William Schockey adlı araştırmacılar transistörü buldular.
1948
Güney Afrika’daki seçimleri, Ulusal Parti (NP) kazandı.
Willard Franck Libby, radyoaktif karbonla (karbon 14) tarihleme yöntemini geliştirdi.
Hindistan’ın bağımsızlığını kazanmasını sağlayan Mahatma Gandhi öldürüldü.
Sovyet sinemacı Eisenstein öldü.
Orson Welles’in ”Şangaylı Kadın”filmi New York’ta gösterime girdi.
David Ben Gourion, İsrail Devleti’ni ilan etti. Arap Ordusu, yeni devlete savaş açtı. Savaş, 13 Ocak 1949′a kadar sürdü.
SSCB,
Berlin’i ablukaya aldı. 26 Haziran’da Batılı Müttefikler; yiyecek,
kömür ve diğer gereksinim maddelerini uçaklarla havadan Berlin’e
indirdiler.
Tito’nun Yugoslavyası ve SSCB arasındaki ilişkiler koptu.
Paris’te toplanan BM Genel Kurulu, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’ni kabul etti.
1949
İngiliz yazar George Orwell, ”1984”ü yazdı.
Leyde Üniversitesi’nden Dr. Müller ve Pastör Enstitüsü’nden Dr. Lepine, gribe yol açan iki tür virüs saptadılar.
Amerikalı
boksör Joe Louis, 12 yıl dünya ağır siklet boks şampiyonu olduktan
sonra boksu bıraktı. Louis, 71 maçta sadece 3 yenilgi aldı.
Amerikan bombardıman uçağı B-50 Lucky Lady, konaklama yapmaksızın ilk defa dünya turu yaptı.
NATO kuruldu.
Bonn, Yeni Federal Almanya Cumhuriyeti’nin başkenti oldu.
SSCB’de ilk atom patlaması oldu.
Mao, Çin Halk Cumhuriyeti’ni kurdu.
Demokratik Almanya Cumhuriyeti kuruldu.
İsviçreli Walter Hess ve Portekizli Antonio Egas Moniz’e Nobel Ödülü verildi.
1950
Kore Savaşı başladı.
ABD Kore’ye çıkarma yaptı. 29 Eylül’de Seul işgal edildi.
Çin birlikleri Tibet’i ilhak ettiler.
İrlandalı yazar Georges Bernard Shaw öldü.
Çin, Kore’ye müdahalede bulundu.
İki jet uçağı arasında ilk çatışma: Kore’de bir Amerikan F-86’sı, bir Rus MİG 15′ini düşürdü.
1951
SSCB yararına casuslukla suçlanan Ethel ve Julius Rosenberg çifti, ABD’de ölüme mahkum edildi.
Avrupa
Kömür ve Çelik Topluluğu’nun kurulmasını sağlayan anlaşma, Almanya,
Fransa, İtalya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda arasında Paris’te
imzalandı.
Ürdün Kralı
Hüseyin’in büyükbabası Kral İbni Hüseyin Abdullah, Kudüs’te El-Aksa
Camisi’nin merdivenlerinde, Filistin’i İsrail’le paylaşmayı kabul etme
kararına karşı olan aşırı dinci bir Filistinli tarafından öldürüldü.
Kaptan
Cousteau, Calypso Okyanus Gemisi’yle ilk yolculuğuna çıktı. Cousteau,
Mercan resiflerini incelemek üzere Kızıldeniz’e açıldı.
1952
Marshall Adaları’nda, ABD tarafından yapılan ilk hidrojen bombası patladı.
İlk bilgisayar IBM-701 piyasaya çıktı.
Fransa’yla İngiltere arasında ilk uluslararası televizyon bağlantısı kuruldu.
İngiltere Kraliçesi Elizabeth, VI. George’un yerine geçti.
Avrupa Topluluğu Savunma Anlaşması Paris’te imzalandı.
Mısır’da hükümet darbesi oldu. Kral Faruk ülkeyi terketti.
Arjantinli Evita lakaplı Eva Peron, yakalandığı kan kanserinden 33 yaşında öldü.
Ürdün Parlamentosu, Kral Tallal’ı hükümetten indirdi. Yerine 16 yaşındaki oğlu Hüseyin getirildi.
General Dwight Eisenhower, ABD Başkanı seçildi.
Fransız romancı François Mauriac, Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
Yabancılar
yararına çalışmakla suçlanan 14 Çekoslovak liderin duruşması, Prag’da
yapıldı. 3 Aralık’ta 11′i ölüme, 3′ü de ömür boyu hapis cezasına
çarptırıldı.
Alman doktor ve filozof Albert Schweitzer, Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1953
Tito, Yugoslavya Cumhurbaşkanı seçildi.
Stalin öldü.
Dünyanın en yüksek tepesi Everest’e ilk kez Yeni Zelanda’lı Edmund Hillary ve Nepal’li Norgay Tensing tırmandı.
SSCB yararına casusluk yapan Julius ve Ethel Rosenberg çifti öldürüldü.
Kore’de,
Panmuncam Ateşkesi imzalandı. 38. Paralel’in kuzeyindeki ateşkes hattı
sınır oldu. Bu savaş sırasında 24,119 Amerikalı öldü.
1954
Fransız Pierre Lepine ve Amerikalı Jonas Edward Saly, çocuk felci aşısını buldular.
Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı Nautilus, ABD tarafından suya indirildi.
Fransız Ordusu, Viet-Minh Kuvvetleri tarafından yenilgiye uğratıldı. Hindiçini Savaşı sona erdi. Fransa, Asya’dan çıktı.
ABD Yüksek Mahkemesi, devlet okullarında ırk ayrımını yasakladı.
Cenevre Antlaşmaları imzalandı: Kamboçya ve Laos, bağımsızlığını elde etti. Vietnam ikiye bölündü.
Mao Ze Tung, Çin Cumhurbaşkanı oldu.
Cezayir Savaşı başladı.
Fransız ressam Henri Matisse öldü.
Ernest Hemingway Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
Dünyanın en büyük ABD savaş gemisi Forrestal, suya indirildi.
1955
Calder Hall’de ilk nükleer merkez açıldı.
İlk fast-food lokanta, McDonald’s, ABD’de açıldı.
Hastalanan Winston Churchill, görevinden istifa etti.
Fizikçi Albert Einstein öldü.
Endonezya’nın Bandung Kenti’nde 29 ülke temsilcisinin katılımıyla yapılan konferans sona erdi.
Varşova Paktı imzalandı.
Arjantin’de Peronist Hareket’in kurucusu Juan Peron, hükümetten uzaklaştırıldı.
Ünlü ABD’li aktör James Dean, 24 yaşında öldü.
1956
SSCB’de
destalinizasyon dönemi başladı. SSCB Komünist Parti 10. Kongresi’nde
Nikita Kruçev, Stalin’in histerik, paranoyak ve megaloman olduğunu
söyledi.
Fas, bağımsızlığını elde etti.
Tunus, bağımsızlığını kazandı.
Arthur Miller, Marilyn Monroe ile evlendi.
Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdul Nasır, Süveyş Kanalı’nı millileştirme yoluna gitti.
Bertold Brecht, 58 yaşında öldü.
İsrail,
İngiltere ve Fransa askeri güçleri, Nasır’ın Süveyş Kanalı’nı
millileştirmesinden sonra Mısır’a saldırdılar. 6 Kasım’da ateşkes ilan
edildi. 7 Kasım’da SSCB ve ABD’nin baskılarıyla İngilizler ve
Fransızlar geri çekildiler. 22 Kasım’da ateşkes imzalandı.
Sovyet zırhlı araçları, Macar ayaklanmasını bastırdı.
Eisenhower yeniden ABD Başkanı seçildi.
1957
Güney
Afrika’da, Beyazlarla Siyahlar arasındaki cinsel ilişki,
cezalandırılması gereken ahlak dışı bir davranış olarak nitelendirildi.
Gana, bağımsızlığını elde etti.
Roma’da AET (Avrupa Ekonomik Topluluğu) kuruldu.
ABD’li komedi sanatçısı Oliver Hardy öldü. Stan Laurel de 75 yaşında 1965′te öldü.
Haiti Başkanlık Seçimleri’ni François Duvalier kazandı.
SSCB, ilk yapay uydu Sputnik 1′i fırlattı.
Fransız yazar Albert Camus, Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
Rus köpeği Layka, uzaya gönderilen ilk hayvan oldu.
Filim sanayisinin öncüsü Charles Pathe öldü.
1958
İlk kez Olimpiyat Kayak Sporları’nda Avusturyalı Toni Sailer, 3 şampiyonluk kazandı.
Kruçev, SSCB’nin tek taraflı olarak nükleer denemelerini durduğunu açıkladı.
Köylerde
küçük sanayinin modernleştirilmesine yönelik “İleriye Doğru Büyük
Atılım Hareketi” başladı. Çin’de büyük kıtlık yaratan Hareket, 15 ila
30 milyon kişinin ölümüne yol açtı.
Fransa’da General de Gaulle, devlet başkanı olarak yeniden iktidara geldi.
Alman atlet Armin Hary, 100 metreyi 10 saniyede koştu. Hary, başarısını 21 Haziran 1960′ta tekrarladı.
Fransa’da 5. Cumhuriyet, referandumla kabul edildi.
ETA (Euskadi Ta Askatasuna: Bask Yurdu ve Özgürlük) ayrılıkçı Bask hareketi kuruldu.
6 Afrika ülkesi (Moritanya, Mali, Senegal, Çad, Gabon ve Kongo-Brazzaville) bağımsızlığını elde etti.
Rus yazar Boris Pasternak, Sovyet yetkililerin baskısıyla Nobel Edebiyat Ödülü’nü reddetti.
1959
Fidel Castro, Küba’da iktidarı ele geçirdi.
Alaska, ABD’nin 49. eyaleti oldu.
İngiltere, Kıbrıs’ın bağımsızlığını ilan etti.
Dalai Lama, Tibet’in başkenti Lhassa’dan kaçarak, Hindistan’a sığındı.
Hawai, ABD’nin 50. eyaleti oldu.
1960
Mısır’da Nil Irmağı üzerinde Assuan Barajı çalışmaları başladı.
Birçok kez dünya şampiyonluğunu kazanan, İtalya ve Fransa turu galibiyetlerini alan İtalyan bisikletçi Fausto Coppi öldü.
Fransız yazar Albert Camus, geçirdiği trafik kazasında öldü.
Fas’ın Agadir Kenti’nde deprem oldu: 14 bin kişi öldü.
Güney Afrika’da, Siyahlara, ülke içinde pasaport uygulaması getirilmesinden sonra ayaklanma çıktı.
Brezilya’nın yeni başkenti Brasilia oldu.
ABD U2 tipi keşif uçağı, SSCB üzerinde Sovyetler tarafından düşürüldü. Pilot Gary Powers, hapse atıldı.
Doğum kontrol hapı, ABD’de satışa sunuldu.
Kongo, bağımsız cumhuriyet oldu.
İngiltere, Nijerya’ya bağımsızlığını verdi.
John Fitzgerald Kennedy, ABD’de 35. başkan seçildi.